خط ۲ مترو شیراز بلای جان بنای تاریخی حافظیه

پروژه فاز ۲ خط مترو که از ۵۰۰ متری آرامگاه حافظیه می‌گذرد دغدغه بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی شده است؛ اداره میراث فرهنگی فارس از پیشروی این پروژه به طور موقت جلوگیری کرده است، اما هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است که آیا فاز ۲ خط مترو از نزدیکی ادامه پیدا می‌کند یا خیر.

پروژه خط ۲ قطار شهری شیراز به طول تقریبی ۱۶ کیلومتر با تعداد ۱۳ ایستگاه از میدان شکوفه واقع در شهرک میانرود در جنوب‌غربی شیراز آغاز شده و پس از عبور از بلوار عدالت و میدان بسیج در امتداد خیابان انقلاب به سمت میدان امام حسین(ع) و آزادی می‌رود و از آن‌جا در امتداد غرب به شرق شیراز پس از گذر از میدان اطلسی و حافظیه به میدان گلستان و فضیلت ختم خواهد شد.

ظرفیت حمل مسافر در نظر گرفته شده برای این خط ۱۶ هزار نفر بر ساعت است که با ۲۲ رام قطار، ۵ واگن با فاصله ۳ دقیقه‌ای برای اعزام قطارها در نظر گرفته شده است.

به گزارش ایسنا، پیش‌روی خط دو مترو تا ۵۰۰ متری حافظیه و خطرات ناشی از آن برای آرامگاه حافظ، این بنای تاریخی و فرهنگی، همچنین آب‌انبار تاریخی و گورستان باستانی موجود در مسیر حفر تونل، خبری است که این روزها ذهن بسیاری از افراد به خصوص دغدغه‌مندان میراث فرهنگی را درگیر کرده است.

بر همین اساس به سراغ مسئولان مرتبط رفتیم و نظر آن‌ها را در مورد این پروژه جویا شدیم.

سرپرست سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در خصوص این موضوع بیان کرد: از تاریخ ۲۶ آذر سال ۱۴۰۱ مشخص شد که حفاری مترو از کنار محدوده حافظیه گذر می‌کند و در شورای عالی ترافیک کشور این مسیر مصوب و به ضابطه ۷۷۷ ارجاع شد و تمام پیوست‌های این ضابطه انجام شده است. در همین راستا استعلاماتی را از مجموعه میراث فرهنگی گرفتیم و دعوت نامه‌هایی نیز ارسال کردیم.

علی کلانتری‌مزرعه‌نو تصریح کرد: در جلسه آخری که در تاریخ ۱۰ مهر ماه با یکی از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی داشتم تمهیداتی در این زمینه مطرح شد و این مسئول به روی این پروژه و فضای فعالیت صحه گذاشت.

وی با تأکید بر اینکه این فضا، کاملاً یک فضای ایمن، با عمق ۲۶ متری و فاصله عرضی ۱۲۰ متری از آرامگاه حافظ و ۸۶ متری از رواق موصوم به رواق ۲۰ ستون است، بیان کرد: چندی پیش در یک برنامه رادیویی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس صراحتا تأیید کردند که آب انبار موسوم به حافظیه در ذیل این خیابان نیست و در همان قسمت رواق است و صراحتا در این برنامه اشاره شد که اصلاً آب انباری در آن قسمت موجود نیست. در واقع برای حل این موضوع نزدیک ۱.۵ میلیارد تومان هزینه کردیم و تعداد ۸ پروفیل ۸۰۰ متری را در عملیات ژئوفیزیک و ژئو رادار تا عمق ۴۵ متری انجام دادیم و هیچ‌گونه عارضه‌ای مبنی بر اینکه آن‌جا قنات یا محدوده‌ای که ناشی از ساخت دست بشر باشد وجود خارجی نداشت.

کلانتری با بیان اینکه عملیات حفاری از قسمت جلو حافظیه تمام شده است و بابت این موضوع هیچ‌گونه نگرانی برا فعالان میراث فرهنگی وجود ندارد، گفت: موضوع میراث فرهنگی و طبیعی برای شهرداری از اهمیت بالایی برخوردار است، به عنوان مثال برای یک تعلق اجتماعی مثل المان اطلسی که یک آبنما و چند درخت موجود در میدان بود، ایستگاه را زیرزمینی کردیم و میلیاردها تومان افزایش هزینه داشتیم، همچنین در پارک آزادی برای نگه داشت ۶ درخت افرا، ۴۰ متر ایستگاه را به صورت زیرزمینی درآوردیم. قطعاً برای شهرداری میراث فرهنگی و طبیعی بسیار مهم است.

سرپرست سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری شیراز تصریح کرد: به عنوان شهروندان شیراز و هم کسانی که این میراث گران‌بها برایشان مهم است، برای حفظ آن‌ها تلاش خواهیم کرد و البته برای حفاری مترو تمام تمهیدات دیده شده و هیچ نگرانی وجود ندارد و ایستگاه موسوم به حافظیه، جلو مقر حافظیه نیست و با یک فاصله تقریباً ۲۸۰ تا ۳۰۰ متری از حافظیه، در چهارراه ادبیات قرار گرفته است که البته یک دسترسی برای آرامگاه حافظ پیش‌بینی شده است.

وی تمام سنگ‌اندازی‌ها و بحث‌های رسانه‌ای را شیطنت سیاسی دانست و بیان کرد: پروژه فاز ۲ مترو، سابقه کار اول ما نیست، قبلاً در تبریز ایستگاه میدان ساعت را کار کردیم. در شیراز هم مترو از کنار خیابان زندیه عبور کرده در صورتی که مجموعه ارگ کریم‌خان را داشتیم و هیچ نگرانی بابت این موضوع به وجود نیامد.

وی ادامه داد: فاصله عرضی تا ارگ کریم‌خان که یک سازه قدیمی است، ۳۵ متر است، در حالی این فاصله با آرامگاه حافظ ۱۲۰ متر است.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز هم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه متأسفانه عده‌ای می‌خواهند کار عمرانی صورت نگیرد، گفت: در تمام دنیا بافت‌های مختلف شهری و نزدیک بافت فرسوده با تمهیدات مهندسی کار می‌شود و البته قبلا هم در شیراز کار شده است و جای نگرانی وجود ندارد.

رضا محمدیان ادامه داد: خط ۱ مترو قبلاً از چهارراه زند، کنار بازار وکیل و میدان ولیعصر با بافت مرکزی ۲۴ کیلومتر رسم شد و با کارهای مهندسی انجام شده است و هیچ مشکلی پیش نیامد.

وی تصریح کرد: فاز ۲ مترو با فاصله بیش از ۵۰۰ متر از حافظیه رد می‌شود و به محله سعدی می‌رسد. این طرح مصوب شده و مشاور قوی به روی آن کار کرده است. از دستگاه حفاری تونل (TBM) برای حفاری تونل‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از یک سطح مقطع مدور بلافاصله تونل رو اجرا می‌کند و مانند روش‌های دیگه زمان‌بر نیست.

محمدیان، ایستگاه وکیل الرعایا را یک اتفاق خارق‌العاده مهندسی دانست و بیان کرد: برای پروژه ایستگاه زند هم عده‌ای معتقد بودند که این کار نشدنی است، اما امروز تبدیل به یک ایستگاه موثر بر مبحث گردشگری شیراز شده است. عده‌ای نسبت به کارهای توسعه عمرانی شهر کم‌لطفی می‌کنند که زیبنده شهر شیراز نیست.

شهردار شیراز نیز پیش از این در جلسه علنی شورای شهر شیراز در جواب به برخی از انتقادها راجع به خط ۲ مترو، بیان کرد: زمانی که شهرداری اقدامات عمرانی انجام می‌دهد برخی از افراد که در زمان مسئولیت خود ترک فعل داشتند، شهرداری را متهم می‌کنند که چرا اقدام به احداث تونل ملل و اجرای فاز دوم خط ۲ مترو در محور حافظیه کرده است.

محمد حسن اسدی تصریح کرد: شهرداری شیراز برای اجرای اقدامات عمرانی، تمام مباحث کارشناسی خود را در مقابل پرسشگری مسئولان استان ارائه کرده است.

وی اظهار کرد: انتقاد از احداث تونل مترو در محور حافظیه در حالی انجام می‌شود که احداث تونل در خط یک مترو در بولوار زند انجام شده است، محوری که دارای آثار متعدد میراثی و تاریخی است، اما اکنون برخی از افراد در مقابل احداث خط ۲ مترو در فاز ۲ با واکنش‌های منفی و ‌مخرب سعی در کارشکنی شهرداری دارند.

در همین زمینه به سراغ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس هم رفتیم و صحبت‌های این مسئول را در خصوص این پروژه شنیدیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: در روزهای اخیر اطلاع‌رسانی مبنی بر اجرای خط ۲ مترو شیراز که در مسیر میدان اطلسی تا چهارراه ادبیات که در نهایت به آرامگاه سعدی می‌رسد، شنیده می‌شود که میراث فرهنگی به محض اطلاع از موضوع از ادامه کار فاز ۲ مترو جلوگیری کرده و اکنون پروژه متوقف شده است.

محمد ثابت اقلیدی بیان کرد: امروز، ۲۱ مهر ماه یک گروه کارشناس حرفه‌ای از پژوهشگاه میراث فرهنگی برای بررسی جوانب کار اعزام می‌شوند و به اتفاق همکاران ما در حوزه میراث فرهنگی اداره کل از پروژه بازدید میدانی خواهند داشت و مطالعات و بررسی خواهند کرد و چنان‌چه مطالعات همکاران ما به این نتیجه برسد که این فعالیت عمرانی موجب آسیب و تهدید برای مجمع حافظیه و قبرستان قدیم خواهد بود، قطعاً میراث فرهنگی از مجاری قانونی از ادامه پروژه جلوگیری خواهد کرد.

وی تصریح کرد: شهرداری اعلام کرده است که این پروژه در عمق ۲۶ متری زمین کار شده است و تجهیزات مورد استفاده فاقد لرزه بوده و آسیب‌رسان نیستند. اگر این موضوع اثبات شود و کارشناسان ما نظریه دهند که تهدیدی متوجه حافظیه نخواهد شد، قطعاً می‌توانیم مترو را به عنوان یکی از مؤلفه‌های تسهیل دسترسی به اماکن داشته باشیم و اگر کوچک‌ترین آسیبی متوجه این آثار باشد خط قرمز میراث فرهنگی است و به هیچ عنوان اجازه ادامه کار داده نمی‌شود.

به گزارش ایسنا، میراث فرهنگی و گردشگری هر کشور اصالت و هویت یک کشور است، شهر شیراز با سابقه درخشان، گذشته‌ای پربار با آثار باستانی و مناطق گردشگری بسیار، همواره مورد توجه مردم دنیا بوده است. در همین راستا فعالیت‌های عمرانی شهرداری‌ها باعث رونق یک شهر می‌شود و ظرفیت گردشگر پذیر بودن آن شهر را بالا می‌برد، بنابراین برای رونق گردشگری باید فعالیت عمرانی انجام داد که البته ادامه این فعالیت‌ها نباید به میراث گران‌بهای شهر آسیبی وارد کند.

پیشرفت علم و فناوری اطلاعات بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد و امروز با همکاری و هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی استان فارس می‌توانیم روزبه‌روز شاهد پیشرفت این استان باشیم.